Ο νέος νόμος για τα πνευματικά δικαιώματα. Δείτε τι ισχύει.
Οι νόμοι, οι κυρώσεις, οι κίνδυνοι και οι... επικίνδυνοι.
Σημ. Οι πληροφορίες είναι από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας του Υπουργείου Πολιτισμού (ΟΠΙ) η οποία είναι η αρμόδια αρχή για σχετικά θέματα.
Πολλά έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί τον τελευταίο καιρό σχετικά με τα Πνευματικά Δικαιώματα και τις Άδειες Μουσικής των καταστημάτων. Σε πολλούς επιχειρηματίες ακούγοντας "παραφιλολογίες" και λόγια του "καφενείου" και των "κουτσομπολίστικων εκπομπών" τους έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι δεν οφείλουν να πληρώσουν σε κανέναν για τα Πνευματικά Δικαιώματα της μουσικής που χρησιμοποιούν στο κατάστημά τους, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να σύρονται στις δικαστικές αίθουσες με βαρύτατες κατηγορίες και καλούμενοι να καταβάλλουν υπέρογκα ποσά. Καλώς ή κακώς το νομοθετικό πλαίσιο με τον νέο Νόμο 4481 που ψηφίστηκε από την Ελληνική Βουλή, δεν έχει αλλάξει ούτε κατ' ελάχιστον όσα ίσχυαν, όσων αφορά την καταβολή Πνευματικών Δικαιωμάτων, αλλά θα λέγαμε πως έχει γίνει και αυστηρότερο για τους παραβάτες.
Ήδη εδώ και μερικούς μήνες στην ΑΟΔ με Δεσπόζουσα Θέση ΑΕΠΙ, όπως την χαρακτηρίζει το νέο νομοθετικό πλαίσιο, έχει τοποθετηθεί Κρατική Επίτροπος λόγω των οικονομικών ατασθαλιών των προηγουμένων ετών, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες έχει ενεργοποιήσει τον Κρατικό μηχανισμό για την τήρηση της νομιμότητας.
Ήδη εδώ και μερικούς μήνες στην ΑΟΔ με Δεσπόζουσα Θέση ΑΕΠΙ, όπως την χαρακτηρίζει το νέο νομοθετικό πλαίσιο, έχει τοποθετηθεί Κρατική Επίτροπος λόγω των οικονομικών ατασθαλιών των προηγουμένων ετών, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες έχει ενεργοποιήσει τον Κρατικό μηχανισμό για την τήρηση της νομιμότητας.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά τους...
Οι νόμοι
Ο νέος νόμος 4481 (μπορείτε να τον δείτε εδώ) που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 20 Ιουλίου του 2017, φέρνει στην επικαιρότητα τις υποχρεώσεις που έχουν οι επιχειρήσεις – χρήστες μουσικού ρεπερτορίου που χρησιμοποιούν στους δημόσιους χώρους τους για να προσφέρουν υπηρεσίες στους πελάτες τους.
Αν και ο Νόμος 2121/1993, περί πνευματικής ιδιοκτησίας δεν άλλαξε στην ουσία, ήρθε να προστεθεί ο νέος 4481 ο οποίος βάζει σε κάποια τάξη το χάος που δημιουργήθηκε με τα οικονομικά της ΑΕΠΙ, θέτει αυστηρότερους και ξεκάθαρους κανόνες και τέλος έρχεται να προσαρμοστεί στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 26/2014/ΕΕ.
Σύμφωνα με αυτή αναγνωρίζονται οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) που ήδη δραστηριοποιούνται και δεν είναι κερδοσκοπικοί, όπως είναι η «Αυτοδιαχείριση» για τα πνευματικά δικαιώματα, η GEA και η GRAMMO για τα συγγενικά δικαιώματα και η ΑΕΠΙ για τα Πνευματικά Δικαιώματα, η οποία πλέον θα αποτελεί Ανεξάρτητη Οντότητα Διαχείρισης (ΑΟΔ) με Δεσπόζουσα Θέση (άρθρο 50 του 4481/2017).
Οι παραπάνω όλοι μαζί και ο καθένας για λογαριασμό του, με τα ίδια δικαιώματα, όπως είναι οι διαδικασίες του άρθρου 6 του 4481 » παρ. ιγ «ενεργούν με σύμπραξη της δημόσιας αρχής ή κατά τη διαδικασία του άρθρου 64 του ν. 2121/1993 (Ασφαλιστικά μέτρα και συντηρητική απόδειξη), τους αναγκαίους ελέγχους σε καταστήματα πώλησης ή ενοικίασης ή δανεισμού αντιτύπων ή δημόσιας εκτέλεσης των έργων που προστατεύουν για να διαπιστώνουν αν οι πράξεις αυτές δεν προσβάλλουν τα δικαιώματα των δικαιούχων…»
Οι κυρώσεις
Οι κυρώσεις που προβλέπονται εκτός των οικονομικών απαιτήσεων των παραπάνω ΟΣΔ και της ΑΕΠΙ, είναι διοικητικές (άρθρο 65Α του Ν. 2121/93) αλλά και ποινικές, οι οποίες είναι εξοντωτικές. (Άρθρο 66 του Ν. 2121/1993).
1. Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή 2.900 -15.000 ευρώ όποιος χωρίς δικαίωμα και κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου ή διατάξεων των κυρωμένων με νόμο πολυμερών διεθνών συμβάσεων για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας εγγράφει έργα ή αντίτυπα, αναπαράγει αυτά άμεσα ή έμμεσα, προσωρινά ή μόνιμα, με οποιαδήποτε μορφή…εκτελεί δημόσια, μεταδίδει ραδιοτηλεοπτικά κατά οποιονδήποτε τρόπο, παρουσιάζει στο κοινό έργα ή αντίτυπα με οποιονδήποτε τρόπο…
2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου ή διατάξεων των κυρωμένων με νόμο διεθνών συμβάσεων για την προστασία συγγενικών δικαιωμάτων προβαίνει στις ακόλουθες πράξεις: Α) Χωρίς την άδεια των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών…» (GEA).
Οι κίνδυνοι
Η ελεύθερη αναπαραγωγή κάποιου τραγουδιού μέσα από τηλεόραση, ραδιόφωνο ή το internet, δημιουργεί απαιτήσεις από όλους τους παραπάνω μαζί καθώς αναπαράγονται προστατευόμενα έργα από τους ΟΣΔ και την ΑΕΠΙ.
Η δε αποθηκευμένη μουσική σε Η/Υ ή σε usb χωρίς παραστατικά (τιμολόγια αγοράς) επισύρει και επιπλέον διοικητικές ποινές και με αυτό ασχολείται ο ΟΣΔ που λέγεται Grammo. Σε αυτή την περίπτωση οι οικονομικές απαιτήσεις είναι δυσβάστακτες για το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν πωλούν μουσική όπως κάνουν τα club, τα κέντρα διασκέδασης κλπ.
Ο χρήστης συνήθως έχει την εσφαλμένη εντύπωση ότι δεν έχει περάσει η ΑΕΠΙ, ούτε ο GEA, η «Αυτοδιαχείριση», η Grammo, τα «Τηλεοπτικά Δικαιώματα»… άρα την έχει «γλυτώσει» τόσο καιρό.
Πρέπει να μάθει όμως όταν του γίνει έλεγχος, η δημόσια εκτέλεση χωρίς την άδεια των ΟΣΔ αποτελεί ποινικό αδίκημα με βαρύτατες ποινές καθώς θεωρείται κλοπή. Θα ασκηθεί ποινική δίωξη εναντίον του, με πιθανότερο αποτέλεσμα την καταδίκη του. Έτσι θα αναγκαστεί να επιβαρυνθεί με τα δικαστικά έξοδα, θα αναγκαστεί να ασκήσει έφεση κατά της ποινής (τουλάχιστον 1 χρόνο φυλάκιση και από 2.900 € ώς 15.000 € πρόστιμο)… και στο τέλος η υπόθεση θα περάσει στο αστικό μέρος, όπου οι απαιτήσεις των ΟΣΔ έχουν βάθος πενταετίας με τις νόμιμες επιβαρύνσεις.
Αυτό που συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ο οικονομικός συμβιβασμός του χρήστη με τις απαιτήσεις των ΟΣΔ, ο οποίος μάλλον είναι η καλύτερη και οικονομικότερη λύση. Καλό είναι για όλα τα θέματα να συμβουλεύεστε μόνο τον δικό σας νομικό σύμβουλο.
Οι επικίνδυνοι
Ο κάθε χρήστης για την ασφάλειά του πρέπει να προσέξει αυτές τις εταιρίες ή τους φορείς που προσφέρουν μουσική έναντι συνδρομής με τους συνήθης χαρακτηρισμούς: «μουσική χωρίς δικαιώματα» «ελεύθερη μουσική», «μουσική που δεν έχει ανατεθεί η διαχείριση σε ΑΕΠΙ, GEA..» κλπ.
- ΠΡΟΣΟΧΗ 1: Κάποιοι προτρέπουν τους χρήστες να καταθέσουν και υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με την οποία θα δηλώνουν αυτοί και όχι ο πάροχος της υπηρεσίας, ότι «…η μουσική που χρησιμοποιούν, δεν εκπροσωπείται από κανέναν Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης». Από που προκύπτει ότι ο χρήστης που συμπληρώνει και καταθέτει την υπεύθυνη δήλωση στις αρχές, ότι το ρεπερτόριο που του παρέχουν δεν εκπροσωπείτε από κάποιον ΟΣΔ ή ΑΟΔ; (βλ. δελτίο τύπου ΟΠΙ παρ. 4 & 5)
- ΠΡΟΣΟΧΗ 2: Στην κατάληξη του δικτυακού τόπου απ’ όπου προέρχεται η μουσική υπηρεσία. Υπάρχουν εταιρίες που προσφέρουν μουσική μέσω διαδικτύου με country code top-level domain (ccTLD) (ISO 3166–1, alpha 2 ), χωρών όπου η νομοθεσία δεν είναι εναρμονισμένη με την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή οδηγία, αλλά γενικότερα με το Ελληνικό δίκαιο. Εννοούμε την κατάληξη του domain name του παρόχου, όπως για παράδειγμα η κατάληξη .de υποδηλώνει Γερμανία, η κατάληξη .bd υποδηλώνει Μπαγκλαντές, η κατάληξη .gr υποδηλώνει Ελλάδα. (Δείτε εδώ όλες τις καταλήξεις). Απευθυνθείτε κατευθείαν στον ΟΠΙ.
- ΠΡΟΣΟΧΗ 3: Τα στικάκια USB που παρέχουν ορισμένοι, κρύβουν κινδύνους. Όσο παραμένει στα χέρια του χρήστη χωρίς καθημερινό update υπάρχει ο κίνδυνος ο δημιουργός ή ο καλλιτέχνης να περάσει τα δικαιώματά του για προστασία σε έναν από τους πιο πάνω οργανισμούς ΑΕΠΙ, GEA, «Αυτοδιαχείριση» και Grammo. Σε αυτή την περίπτωση αντιμετωπίζει ο χρήστης και όχι ο πάροχος, τις ποινές που προβλέπονται από τον 2121/93. Άλλωστε πολλοί λένε χωρίς δικαιώματα αόριστα, αλλά δεν αναφέρουν ποιοι είναι οι δημιουργοί, οι καλλιτέχνες και από ποια εταιρία παράγεται το ηχογράφημα, για να μπορεί ο χρήστης να το επιβεβαιώσει.
- ΠΡΟΣΟΧΗ 4: Κάποιοι πάλι διατείνονται ότι παρέχουν νομικές συμβουλές στους χρήστες, ενώ παρέχουν – πωλούν την μουσική υπηρεσία. Θα εμπιστευόσουν τον νομικό σύμβουλο της εταιρίας που σου παρέχει υπηρεσίες ή θα ρωτούσες τον δικό σου δικηγόρο; Εάν δεν διαθέτεις τα χρήματα, γιατί δεν ρωτάς τον ΟΠΙ εντελώς δωρεάν;
Τι λέει ο ΟΠΙ:
«…Το κατά πόσο ένας καταστηματάρχης εκτελεί ή όχι εκπροσωπούμενο ρεπερτόριο είναι ζήτημα πραγματικό και δεν προκύπτει από την επίδειξη (μόνον) βεβαιώσεων ή άλλων εγγράφων από εταιρείες ή άλλους φορείς που παρέχουν μη εκπροσωπούμενο ρεπερτόριο.»
Προσοχή. «Άδεια δημόσιας εκτέλεσης» σύμφωνα με τον 2121/93, άρθρο 63, παρ. 2, χορηγούν μόνο οι ΟΣΔ και οι ΑΟΔ. Κανένας άλλος.
Τελευταία, μερικές εταιρίες, ακόμα και φορείς τρέχουν να μαζέψουν δημιουργούς, dj’s ή καλλιτέχνες, ακόμα και να ηχογραφήσουν μερικά μουσικά κομμάτια για να χαρακτηριστούν ΑΟΔ, και να παρέχουν «εκπροσωπούμενο ρεπερτόριο».
Δείτε το επίσημο έγγραφο του ΟΠΙ...
Όμως το ρεπερτόριό τους είναι φτωχό. Ακόμα όμως και να παρέχουν κάποιο εκπροσωπούμενο ρεπερτόριο θα πρέπει ο χρήστης να το αποδείξει σε περίπτωση που κάποιος από τους ΑΕΠΙ, GEA, Αυτοδιαχείριση και Grammo, αμφισβητήσει μέρος αυτού. Ο χρήστης είναι αυτός που θα συρθεί στα δικαστήρια και είναι αυτός που θα υποστεί τις παραπάνω ποινές.
Υπάρχουν φορείς που διαφημίζουν «Ειδική άδεια δημόσιας εκτέλεσης ποδοσφαιρικών αγώνων & ειδήσεων από τηλεόραση» για να προσελκύσουν συνδρομητές. Άλλη άποψη έχει όμως ο ΟΠΙ και ο εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ε.Ε. C‑403/08 και C‑429/08 – σημ. 149 & 201 -203.
Εν κατακλείδι...
Η μη καταβολή Πνευματικών Δικαιωμάτων είναι ξεκάθαρη ΚΛΟΠΗ.
Οι "δικαιολογίες" του τύπου δεν παίζω εκπροσωπούμενη μουσική, έχω μόνο τηλεόραση, έχω στερεοφωνικό συγκρότημα-ηχεία αλλά δεν βάζω μουσική ή έχω κάνει υπεύθυνη δήλωση περί μη χρήσης ΠΛΕΟΝ δεν στέκουν ούτε στα αυτιά των ελεγκτών, ούτε των αστυνομικών οργάνων και σίγουρα ούτε των δικαστών.
Το γεγονός ό,τι οι Δήμοι εκδίδουν πλέον Άδειες Μουσικών Οργάνων στα καταστήματα μόνο με την υπογραφή μίας Υπεύθυνης Δήλωσης δεν σημαίνει σε ουδεμία περίπτωση ότι ο ιδοκτήτης απαλλάσεται από την καταβολή των Πνευματικών Διακαιωμάτων και δεν θα το βρει μπροστά του.
Θα πρέπει και οι ίδιοι οι επαγγελματίες ποια να καταλλάβουν πως η μουσική δεν είναι ένα "προϊόν" το οποίο παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ... κάποιοι μόχθησαν για να το δημιουργήσουν και πρέπει να αμειφθουν για αυτό. Σε μία χώρα όπου λέμε πως προβάλλουμε τον πολιτισμό μας δεν νοείται να έχουμε τέτοιες αντιλήψεις όταν ακόμα και τριτοκοσμικές χώρες έχουν λύσει προ πολλού το θέμα των Πνευματικών Δικαιωμάτων.
(*με πληροφορίες από www.opi.gr, www.aepi.gr, www.autodia.gr, pressroomblog.wordpress.com)
Γράφει για την larisacitynews.gr
Νίκος Παπαδόπουλος
Follow on Instagram
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου